گروه بیولوژی گیاهی دانشکده علوم طبیعی دانشگاه تبریز ، H_mohajjel@tabrizu.ac.ir
چکیده: (7256 مشاهده)
شوری خاک به عنوان یکی از مهمترین تنشهای محیطی گیاهان محسوب میشود که در تمام مراحل رشد بخصوص در مرحله جوانه زنی تاثیر گذار بوده و از عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی به شمار میرود. این تنش فرایندهای فیزیولوژیکی مختلفی را در گیاه تحت تاثیر قرار میدهد که از مهمترین آنها آسیبهای اکسیداتیو به اجزای سلولی است که توسط گونههای فعال اکسیژن ایجاد میشوند. در مقابل، گیاهان نیز با تولید آنزیمهای آنتیاکسیدان همچون کاتالاز (CAT)، آسکوربات پراکسیداز (APX) و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) آثار مخرب چنین آسیبهایی را به حداقل میرسانند.این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر میزان جوانه زنی و بیان ژنهای آنتیاکسیدان CAT1 و APX1 در دو رقم گیاه گوجه فرنگی موسوم به CaljN3 و SuperstrainB صورت گرفت. به منظور بررسی درصد و سرعت جوانه زنی، بذور در قالب یک طرح کاملا تصادفی در سه تکرار بر روی کاغذ صافی کشت شدند و پس از 15 روز سرعت و درصد جوانه زنی، ، طول ریشه چه و طول ساقه چه مورد سنجش قرار گرفت. جهت مطالعات مولکولی نیز RNA از برگ گیاهان بالغ کاشته شده در خاک استخراج و بعد از سنتز cDNA واکنش qRT-PCR با استفاده از آغازگرهای ژنهای CAT1 و APX1 بر روی آنها انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش تنش شوری، درصد و سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه در هر دو رقم CaljN3 و SuperstrainB کاهش پیدا کرد و رقم CaljN3 کمترین مقدار کاهش را از خود نشان داد. با افزایش سطح تنشمیزان بیان ژنهای CAT1 و APX1 در رقم CaljN3 به ترتیب حدود دو و ده برابر رقم حساس SuperstrainB بود. این نتایج میتوانند یکی از دلایل رشد بهتر رقم CaljN3 نسبت به رقم SuperstrainB و متحمل بودن آن به شرایط تحت تنش شوری باشند.