گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکـده کشاورزی، واحد ورامین-پیشـوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران ، mojdehmaleki@gmail.com
چکیده: (1665 مشاهده)
مقاومت سیستمیک اکتسابی (SAR)از جمله دفاعهایی است که میتواند موجب ایجاد مقاومت گیاهان در برابر آلودگیها سیستمیک ویروسی شود. مقاومت سیستمیک اکتسابی با بروز پاسخ فوق حساسیت در میزبان همراه است و اسید سالیسیلیک به عنوان سیگنال آن شناخته میشوند. در این مطالعه تأثیر اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک روی ویروس موزائیک خیار Cucumber mosaic virus, CMV و نیز بیان برخی ژنهای دفاعی مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل گیاهان تیمارشده با CMV ، اسید سالیسیلیک (با غلظت 5/1 میلیمول) به همراه CMV ، اسید جاسمونیک (با غلظت 5/1 میلیمول) و CMV و همچنین اسید سالیسیلک و جاسمونیک همراهCMV بودند. نتایج این مطالعه نشان داد حداکثر شدت بیماری ناشی از CMV، در گیاه آلوده شده تنها به میزان 85/68 درصد مشاهده شد. در تیماری که اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک به همراه ویروس CMV اعمال شدند، شدت علایم کاهش چشمگیری داشت و به میزان 23/10 درصد رسید. تأثیر تیمارها روی میزان بیان چهار ژن پراکسیداز(POX)، کاتالاز(CAT)، سوپراکسیددیسموتاز (SOD) و فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیان همه این ژنها در گیاهان تیمار شده تا روز نهم پس از اعمال تیمارها روند صعودی داشت. اما این روند صعودی در مورد گیاهان شاهد (تیمار شده با آب و ویروس) بسیار کمتر بود. بیشترین میزان بیان ژن در مورد آنزیمهای مورد مطالعه نسبت به گیاه شاهد مربوط به آنزیم کاتالاز به میزان 7/401 برابر و بعد از آن به ترتیب مربوط به آنزیمهای پراکسیداز به میزان 8/266، سوپراکسیددیسموتاز به میزان 7/152 و فنیلآلانینآمونیالیاز به میزان 8/101 میباشد. بر اساس نتایج این مطالعه اسید سالیسلیک و اسید جاسمونیک با القای هر چه بیشتر مکانیسم های دفاعی گیاه موجب افزایش مقاومت گیاه در برابر ویروس CMV و باعث کاهش علایم این ویروس در گیاه خیار شد.
