گروه حشره شناسی واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران ، shrahmani@srbiau.ac.ir
چکیده: (5856 مشاهده)
در بسیاری از موجودات زنده، آنزیمهای سمزدا نقش مهمی در سمزدایی ترکیبات ناگوارد ایفا میکنند و به عنوان نشانگرهای زیستی قرارگیری در معرض ترکیبات ناگوارد قلمداد میشوند. در واقع، درجات مختلف حساسیت به ترکیبات شیمیایی ممکن است به دلیل تفاوتهای بیوشیمیایی در سمزدایی حشره کشها باشد. در بررسی پیشرو، اثر تیامتوکسام و پیریمیکارب در غلظتهای زیرکشنده بر میزان فعالیت آنزیمهای سمزدای شته سیاه باقلا، Aphis fabae Scopoli (Hemiptera: Aphididae) مورد ارزیابی قرار گرفته است. به منظور تعیین اثرات کشنده در شرایط آزمایشگاهی، غلظت میانه کشنده برای شته در معرض تیامتوکسام و پیریمیکارب به ترتیب (16/625-94/68) 85/113 و (99/3-71/1) 94/2 mg(ai)L-1 محاسبه شد. همچنین فعالیت مونواکسیژنازها به عنوان آنزیمهای سمزدا اندازه گیری شد. تأثیر هر دو حشره کش بر شته A. fabae باعث افزایشی معنی دار در القای آنزیمهای مونواکسیژناز شد (0001/0>P). در این بررسی فعالیت گلوتاتیون-اس-ترانسفراز (GST) به موازات افزایش غلظتهای زیرکشنده پیریمیکارب القا میشود (0001/0P=، 17/18 F=، 12، 5df= ). تیامتوکسام نیز در غلظتهای بالاتر (07/48، 06/75 و 85/113mg (ai)/L) فعالیت این آنزیم را القا کرد (0009/0P=، 17/18 F=، 12، 5df= ). نتایج نشان داد که در غلظتهای زیرکشنده میتوان دو شته کش مهم تیامتوکسام و پیریمیکارب را توسط آنزیمهای سمزدا به عنوان نشانگرهای بیوشیمیایی شناسایی کرد.