گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد. ایران ، f.zaker.t@um.ac.ir
چکیده: (50 مشاهده)
گونه Cistanche tubulosa، گیاه هالوپارازایت(Holoparasitic) و چند ساله، از معروفترین گیاهان مرتعی و دارویی است که به عنوان "جینسنگ بیابانها" شناخته میشود. برای این گیاه خواص درمانی زیادی بیان شده است. در این پژوهش کالوسزایی این گیاه بهینهسازی شد.در ابتدا به منظور تعیین بهترین تیمار ضدعفونی، قطعات گیاهی در پنج تیمار هیپوکلریت سدیم با غلظتهای 1، 2، 3، 4 و 5 درصد به مدت 10 دقیقه ضدعفونی شده و در محیط کشت MS دارای سه درصد ساکارز و 10 گرم در لیتر آگار کشت شدند. با مشاهده قهوهای شدن ریزنمونهها، اثر تیمارهای زغال فعال و اسید اسکوربیک روی کنترل قهوهای شدن ریزنمونهها بررسی شد.در این پژوهش، جهت کالوسزایی از ریزنمونههای مختلف استفاده شد. برای بررسی تاثیر تنظیمکنندههای رشد گیاهی روی کالوسزایی گیاه، ریزنمونهها روی محیط کشت MS داری BAP با غلظت 5/0 میلیگرم بر لیتر ، کاینتین با غلظت 5/0 میلیگرم بر لیتر و 2.4.D در بیست و سه سطح (0، 5/0، 1، 5/1، 2، 5/2، 3، 5/3، 4، 5/4، 5، 5/5، 6، 5/6، 7، 5/7، 8، 5/8، 9، 5/9، 10، 5/10 و11 میلیگرم بر لیتر) در سه تکرار کشت شدند. این آزمون در قالب طرح کامل تصادفی انجام شد. پس از 10 روز، تا 2 ماه احتمال ایجاد کالوس بررسی شد. نتایج نشان داد که کمترین میزان آلودگی باکتریایی و قارچی در ریزنمونهها، مربوط به تیمار دو درصد هیپوکلریت سدیم و زمان 10 دقیقه ضدعفونی مشاهده شد.. تیمار 5/0 گرم در لیتر زغال فعال به اضافه 5/0 گرم بر لیتر اسید اسکوربیک توانست به خوبی قهوهای شدن را کنترل کند. بیشترین درصد کالوسزایی در تیمار 5/0 میلیگرم در لیتر کاینتین به همراه 5/0 میلیگرم بر لیتر BAP و 5/8 میلیگرم بر لیتر 2-4-D بدست آمد. نتایج این پژوهش میتواند در آینده جهت انجام باززایی غیر مستقیم و همچنین تولید مواد موثره دارویی در محیط درون شیشهای با استفاده از کشت کالوس و کشت سوسپانسیون سلولی استفاده شود.
