موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران ، hjafaryir@gmail.com
چکیده: (1106 مشاهده)
بیماریتورمجوانۀگوجهفرنگییکیازبیماریهایمهمفیتوپلاسمایی گوجه فرنگیدر ایرانودرجهان محسوب می شود کهدرآن جوانه هایگیاهان آلودهبهحالتمتورمدرآمده و در صورت شدت بیماری بوته تغییر شکل و رنگ داده و خسارت شدیدی به محصول وارد می شود. به منظور شناسایی و ردیابی عامل بیماری ابتدا از برگ، جوانه هایمتورمو میوهبوته های آلوده در مزارع گوجه فرنگی زنجان نمونه برداری گردید. DNA کلازاندامهای آلوده و سالمواز علفهایهرز مزارع مانند گلجالیز،اسپرک،توق،تاجخروسو پیچکاستخراجشد. همچنین برای بررسی امکان انتقال بیماری با بذر و حشرات ناقل در مزرعه، DNA کل بذور گوجهفرنگی بوته های آلوده و گونههایی از مگس سفید و زنجره ها استخراج شد. ردیابی فیتوپلاسما با واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) با استفاده از جفت آغازگرهایP1/P7، اختصاصی فیتوپلاسماها انجام گردید. بررسی نتایج حاصل از تکثیر اختصاصی ژنوم عامل بیماری نشان داد که در نمونه های گوجه فرنگی دارای علائم بیماری، قطعۀ DNA ریبوزومی اختصاصی فیتوپلاسما با اندازه تقریبی 1800 جفت تکثیر شد. ردیابی عامل بیماری تنها در زنجره های ناقل و در گیاه انگل گل جالیز متصل به ریشه گیاهان بیمار با موفقیت همراه بود و از بقیه علفهای هرز موجود فیتوپلاسمای عامل بیماری جداسازی نشد. با انجام این تحقیق برای اولین بار ردیابی مولکولی عامل بیماری فیتوپلاسمایی بر روی مگس سفید و گل جالیز انجام گردید و ضمن تایید عدم امکان انتقال عامل بیماری از طریق بذر و مگس های سفید، روشی سریع و دقیق برای ردیابی عامل بیماری در بوته های آلوده گوجه فرنگی و در حشرات ناقل بیماری، ارایه گردید که میتواند در پایش این بیماری در کشور استفاده شود.
Shokri M, Jafary H, Azimi Moghadam M. Molecular detection and survey of tomato big bud phytoplasma in Zanjan province. gebsj 2023; 12 (1) :123-130 URL: http://gebsj.ir/article-1-301-fa.html
شکری مهناز، جعفری حسین، عظیمی مقدم محمدرضا. شناسایی مولکولی و ردیابی فیتوپلاسمای عامل بیماری تورم جوانۀ گوجه فرنگی. مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی. 1402; 12 (1) :123-130
