گروه زیست شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، ایران ، alikheiri61@gmail.com
چکیده: (3162 مشاهده)
خشکی یکی از مهمترین تنش‌های محیطی گیاهان است و منجر به کاهش اساسی تولید محصولات کشاورزی می گردد. تحت تنش خشکی، گیاهان پاسخ های متنوعی در سطح فیزیولوژی و سلولی از خود نشان می‌دهند که تغییر بیان ژن‌ها از جمله دهیدرین‌ها یکی از آن‌ها است. دهیدرین‌ها در گروه دو پروتئین هایLateEmbryogenesis Abundant(LEA) قرار می‌گیرند و سنتز و انباشت آن‌ها در بافت‌های مختلف گیاهی نه تنها در پاسخ به تنش، بلکه به عنوان بخشی از وقایع از پیش برنامه ریزی شده در طی مراحل نهایی تکوینی دانه در گیاهان روی می دهد.انواع دهیدرین‌ها با وزن مولکولی مختلف در دانه‌های آرابیدوپسیس، شبدر و دیگر گیاهان شناسایی شده است. با توجه به اقلیم خشک و نیمه خشک ایران و اهمیت اقتصادی بالای گیاه گلرنگ، در تحقیق حاضر، اعمال تنش خشکی در این گیاه توام با متانول پاشی به منظور کاهش احتمالی اثرات تنش در یک طرح کاملا تصادفی صورت پذیرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل دو سطح آبیاری طبیعی و تنش کم آبی(قطع آبیاری با ظهور اولین گلها) بود و بر اساس٪50 تبخیر از تشتک تبخیر انجام شد. اعمال تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی بود.در کرت های فرعی محلول پاشی تیمار متانول در5سطح (0%، 10%، 20%، 30% و%35)وزن حجمی اعمال شدند. بیان ژن دهیدرین یک در مرحله تشکیل دانه با استفاده از روش qRT-PCR بررسی و مقایسهمیانگین هابه کمک نرم افزار SPSS ver. 18 انجام شد. نتایج نشان داد که در بالاترین سطح تنش خشکی (٪50)که با متانول پاشی ٪30 همراه بود، بیشترین میزان بیان ژن دهیدرین بطور معنی دار (0/05P ≤) مشاهده می‌شود در حالیکه در موارد دیگربرهمکنش متانول و تنش خشکی اثر معنی داری در بیان دهیدرین نشان ندادند. پیشنهاد می شود استعمال خارجی متانول بصورت اسپری کردن و در غلظت مناسب می تواند بعنوان روشی مناسب برای مقابله گیاه در شرایط تنشی کم آبی مورد توجه قرار گیرد.
Kheiri A, Mohajjel shoja H, Sarajoughi M. Study on the effect of drought stress and methanol spraying on dehydrine1 gene expression in Carthamus tinctorius. gebsj 2020; 9 (1) :67-75 URL: http://gebsj.ir/article-1-334-fa.html
خیری علی، محجل شجاء هانیه، سراجوقی منصور. بررسی بیان ژن دهیدرین 1 در شرایط تنش خشکی و متانول پاشی در گلرنگ. مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی. 1399; 9 (1) :67-75
