گروه بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران ، pazhouhandeh@gmail.com
چکیده: (1070 مشاهده)
تامین نیاز غذای مردم و افزایش بهره وری در کشاورزی و کسب عملکرد بالای محصول از زمینهای موجود قابل کشت همزمان با مبارزه با آفات و بیماریها در کشاورزی، باعث شده است تا متخصصان به اصلاح محصولات کشاورزی بپردازند و چون روشهای اصلاح سنتی گیاهان زمانبر است بنابراین با کمک مهندسی ژنتیک درصدد انتقال ژن به گیاهان شده اند تا عملکرد محصول را با ایجاد مقاومت به آفات و بیماریها و انواع تنشهای غیرزیستی افزایش دهند. گیاهان مهندسی شده به اصطلاح گیاهان تراریخته یا ترانسژنیک یا نوترکیب یا Genetically Modified Organism (GMO) نامیده میشوند. از سوی دیگر عدهای معتقدند که گیاهان تراریخته دست ساز بشر ممکن است برای انسان مضر و مشکلساز باشند و در این خصوص نگرانیهایی در جامعه وجود دارد. در بسیاری از موارد بدون دلیل کافی محصولات موجود در بازار تراریخته خطاب میشوند. بدیهی است که امکان به کار بردن مهندسی ژنتیک برای ایجاد گیاهان تراریخته با ژنهای مضر و خطرناک برای انسان با هدف بیوتروریسم نیز وجود دارد. لذا بررسی میدانی و تراریخته بودن محصولات مختلف موجود در بازار با روشهای بیوتکنولوژیکی و دقیق مولکولی ضروری به نظر میرسد. برای این منظور نمونه برداری (بیش از 100 نمونه) از محصولات مختلف کشاورزی از بازارها و میادین میوه و سبزی شهرهای مختلف استان آذربایجان شرقی و غربی انجام شد. پس از استخراج DNA با بافر CTAB، کمیت و کیفیت آنها بررسی و عملکرد آنها با تست روی ژن خانهدار حفاظتشده Actin تایید شد. چهار ژن، یک پروموتور و یک ترمیناتور رایج در انتقال ژنهای گیاهی انتخاب و توالی های آنها از NCBI دریافت و آغازگرهای اختصاصی برای آنها طراحی شد. DNAها برای انجام PCR برای ژنهای هدف مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج PCR آنها نشان داد که ژن Cry، Hyg و Bar و توالی پروموتور 35S و توالی ترمیناتور Nos در هیچ یک از نمونه ها وجود ندارد. در بین 112 نمونه تست شده فقط ژن NptII در 13 نمونه تشخیص داده شد. این تشخیص نمیتواند به تنهایی دلیل بر تراریخت بودن این نمونه ها باشد زیرا این ژن در E. coliهم وجود دارد و اگر نمونه ای با آن آلوده بوده هنگام استخراجDNA مواد ژنتیکی آن هم استخراج شده و در تست PCR از روی DNA باکتری مثبت نشان میدهد. نتایج این تحقیق نشان داد که بر خلاف گفتگوهای عامیانه بین مردم، محصولات تست شده در بازار تراریخته نیستند.
Dadashzadeh N, Pazhouhandeh M, Valizadeh Kamran R. A Survey on Transgenicity of various agricultural products in North-west of Iran. Genetic Engineering and Biosafety Journal 2022; 10 (2) :286-298 URL: http://gebsj.ir/article-1-418-fa.html
داداش زاده نیلوفر، پژوهنده مقصود، ولیزاده کامران رعنا. بررسی تراریخته بودن محصولات کشاورزی مختلف در شمال غرب ایران. مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی. 1400; 10 (2) :286-298
