گروه سلولی و بیولوژی مولکولی، دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. ، gtohidfar@yahoo.com
چکیده: (1939 مشاهده)
کشف و توسعه کریسپر انقلاب بزرگی در مهندسی ژنوم و ژن درمانی ایجاد کرده است. در سطح جهانی فعالیتهای تحقیقاتی با استفاده از ویرایش ژنوم به طور مداوم در حال گسترش است و استفاده از این فناوری در حوزه کشاورزی و پزشکی در حال توسعه میباشد. بازار جهانی فناوری CRISPR در سال 2022 حدود 4/3 میلیارد دلار برآورد شد و انتظار می‌رود که با سرعت 3/22 درصد افزایش یابد و در سال 2027 به 2/9 میلیارد دلار برسد. از مزایای این فناوری میتوان به ویرایش هدفمند ژنتیکی در زمان کوتاه بر خلاف اصلاح سنتی، اشاره کرد. علیرغم مزایای بسیاری که سیستم ویرایش ژنی کریسپر برای درمان بیماریها و سلامت انسان دارد، ملاحظات ایمنی زیستی در رابطه با توسعه و استفاده از این فناوری نیز وجود دارد که شامل وجود ویرایش خارج از هدف، نگرانی در مورد وکتورهای مورد استفاده در این فناوری، روشهای مختلف انتقال و درایو ژنی است. استفاده از این فناوری در برخی از کشورها مشمول قوانین نظارتی محصولات تراریخته و برخی از کشورهای دیگر این محصولات را جزء محصولات تراریخته محسوب نکرده و همانند محصولات حاصل از اصلاح سنتی از این قوانین نظارتی مستثتی میدانند. در این بررسیبه قوانین موجود برای استفاده از محصولات حاصل از کریسپر در برخی از کشورهای جهان نیز اشاره شده است.
